पंचनाम्याचे फक्त तोंडी आदेश ! शेतकऱ्यांची कोंडी .
नांदेड जिल्ह्यात लाखो हेक्टर क्षेत्रावरील सोयाबीन पिके परिपक्व होण्याच्या अवस्थेपूर्वीच पिवळी पडत आहेत, परिणामी स्थानिक शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले आहे. नुकसान झालेल्या पिकांसाठी पंचनामा – अधिकृत मूल्यांकन – करण्याचे निर्देश असूनही, प्रक्रिया सुरू झालेली नाही. अहवाल असे सूचित करतात की पंचनाम्यासाठी प्रशासकीय आदेश अद्याप प्रलंबित आहेत, ज्यामुळे शेतकरी समुदायावर पुढील आर्थिक परिणामांची चिंता वाढली आहे.
यावर्षी नांदेड जिल्ह्यात सोयाबीनच्या लागवडीचा विस्तार झाला असून, तब्बल साडेचार लाख हेक्टर क्षेत्र व्यापले आहे. तथापि, हे विस्तृत पीक सध्या असंख्य रोगांशी झुंज देत आहे. जुलैमध्ये मुसळधार पावसामुळे झालेल्या प्राथमिक नुकसानीनंतर, बुरशीजन्य संसर्गामुळे सोयाबीन पिकाच्या मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. कृषी तज्ञांना आता 40 ते 80 टक्क्यांच्या दरम्यान उत्पादनात लक्षणीय घट होण्याची अपेक्षा आहे.
सप्टेंबरमधील मुसळधार पाऊस, चढ-उतार तापमान आणि इतर पर्यावरणीय परिस्थितींसारख्या अनेक कारणांमुळे रोगांचा प्रसार होतो, विशेषत: ‘पिवळा मोज़ेक’. हा मुद्दा केवळ नांदेडपुरता नाही. चंद्रपूर, नागपूर, वर्धा, गडचिरोली, यवतमाळ, सोलापूर, लातूर, वाशीम आदी जिल्ह्यांसह सोयाबीनची पिके पिवळी पडून सुकताना दिसत आहेत.
हे प्रभावित क्षेत्र विमा उतरवलेल्या प्रदेशात येतात हे लक्षात घेता, पीडित शेतकऱ्यांना वेळेवर विमा मदत मिळावी यासाठी पंचनामा मूल्यांकन जलद करणे अत्यावश्यक आहे. नुकत्याच झालेल्या मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत ही निकड अधोरेखित झाली. तरीही, नांदेडमध्ये पंचनामा सुरू करण्याच्या प्रशासकीय सूचना स्पष्टपणे अनुपस्थित आहेत.
